Mnogo ljudi koji žive sa HIV-om se danas suočavaju sa posljedicama starenja.
HIV infekcija značajno utiče na proces starenja, te je praćenje starenja kod osoba koje žive sa HIV
infekcijom neophodno početi što ranije. Duži životni vijek rezultirao je pojavom komplikacija koje su
posjedica starenja: bolest jetre, kardiovaskularne bolesti (KVB), visoki krvni pritisak, moždani udar i
infarkt; bolesti bubrega, kanceri koji nisu povezani sa AIDS-om; osteoporoza, gubitak pamćenja i drugih
moždanih funkcija, kao i slabost.
Kardio-vaskularne bolesti
Rizik od kardiovaskularnih bolesti (KVB) kao najčešćieg uzroka smrti se može smanjiti korigivanjem
životnih navika. Savjetuje se da kontrolišete vrijednost krvng pritiska, težinu, redovno vježbanje,
prestanak pušenja, razovrsna ishrana, izbjegavanje alkohola.
Plućne bolesti
Redovna upotreba ART-a dovodi do značajnog smanjenja ozbiljnih ili fatalnih plućnih infekcija povezanih
sa HIV-om. To su uglavnom bolesti koje se javljaju u starijem životnom dobu ili kod pušača. Poznato je da
pušenje povećava rizik i ozbiljnost brojnih opasnih plućnih infekcija, poput pneumonije, emfizema pluća i
raka pluća, za oko dvadeset puta.
Bubrezi
Bolesti bubrega su česte kod osoba koje stare sa HIVom. Neophodne su redovne kontrolekako bi se
spriječilo dalje oštećenje i napredovanje bolesti, što dovodi do nepovratnog pogoršanja funkcije
bubrega.
Prostata
Uvećanje prostate se rijetko javlja kod osoba mlađih od četrdeset godina, ali se taj stepen povećava kod
navršenih pedeset godina, a potom taj procenat raste kako osoba stari. Dobroćudno uvećanje prostate
se smatra prirodnim procesom starenja i poznato je kao benigna hiperplazija prostate (BPH). Pod tim se
podrazumijeva rast prostate usled godina, a ne malignitet (zloćudni tumor). Ovo stanje nije kancerogeno
i nije povezan sa HIV infekcijom, ali značajnije uvećanje može dovesti do simptoma koji zahtevaju
upotrebu ljekova ili operaciju.
Kosti i zglobovi
Starenje i HIV infekcija mogu oslabiti kosti, čineći ih krhkijim i povećavaju rizik od preloma.
Preventivni i savjeti za osteoporozu (poroznost kostiju) su : Vježbanje /Aktivnosti poput dizanje tegova,
planinarenja, plivanja, trčanja i drugih tipova vježbi, promjena životnih navika: smanjiti pušenje i smanjiti
konzumaciju alkohola,raznovrsna ishrana i dodaci prehrani poput kalcijuma, fosfora i vitamina D.
Redovni pregledi gustine koštane mase (ostedenzitometrija) u dogovoru sa infektologom.
Osteodenzitometrija se obavlja u KCCG u polikliničkoj ambulanti za endokrinologiju.
Poremećaji krvi
Abnormalne vrijednosti krvnih analiza, anemija i određene vrste kancera limfnog sistema, su mnogo
češći kod osoba sa HIV infekcijom. Anemija (malokrvnost) je oboljenje krvi koje nastaje usljed
nedostatka crvenih krvnih zrnaca, najučestaliji poremećaj krvi kod starijih osoba i onih koji žive sa HIV-
om. Može biti posljedica nedostatka gvožđa, vitamina B12 ili folne kiseline I upotrebe nekih ljekova
(Bactrim). Ranije su osobe sa HIV infekcijom i vrlo oštećenim imunim sistemom obično obolijevali od tri
tipa raka: Kapošijev sarkom – maligni tumor krvnih sudova, NeHodžkinov limfom (NHL) – zloćudni tumor
koji nastaje preobražajem ćelija (limfocita) i invazivni cervikalni kancer (rak grlića materice) kod žena.
Kako ljudi sa HIV-om žive duže, razvijaju rasprostranjen spektar tumora koji su povezani ili sa starenjem
ili sa oštećenjem imunološkog sistema uzrokovanog virusom HIV-a.
Bolest jetre
Na progresiju bolesti jetre utiče koinfekcija hepatitisa B i/ili C, pretjerana upotreba alkohola
i suplemenata i dugoročno izlaganje nekim antiretrovirusnim ljekovima i ljekovima koji se koriste za
udružene infekcije. Takođe se smatra da sama HIV infekcija izaziva oštećenja na jetri.
Nervi i mozak
Simptomi rane neurološke bolesti mogu biti vrtoglavica, slabost ili gubitak tjelesne težine; uporne
ili jake glavobolje; bolovi u vidu uboda igli i trnjenja na rukama, stopalima. Rani početak prave
kombinacije ljekova može pomoći u prevenciji ili smanjenju stepena oštećenja na mozgu, pogotovu
izbjegavanje progresivnih bolesti kao što je demencija.
Oči i vid
Savjetuju se redovne kontrole vida osobama starijim od 40 godina.
Seksualni život i hormoni
Andropauza-nedostatak testosterona se javlja u ranijoj dobi i češća je kod osoba sa malim brojem CD4+
T limfocita i kod osoba koje su uzimale androgene steroide (dodaci testosterona). Smanjena proizvodnja
testosterona stimuliše povećanu stvaranje drugih hormona koji mogu izazvati brojne psihomentalne
promene koji su dio andropauze
- Nizak seksualni nagon
- Smanjenje jutarnje erekcije
- Deficit u dostizanju
- Odsustvo energije ili umor
- Gubitak snage ili bolovi u mišićima
- koriste zaštitu
- da se redovno testiraju
na seksualno prenosive
infekcije
Ne postoje veze između raka dojke i HIV-a.Briga o dojkama podstiče žene da vode računa o svom tijelu i
da upoznaju svoje grudi.
- Povećanje tjelesne masti
- Valunzi i preznojavanje
- Razdražljivost i promjene u raspoloženju
-Depresija
- da se posavjetuju o
kontracepciji
- rade skrining raka grlića materice nakon 65 godine života i nastave skrining dojke (u svim uzrastima)
Menopauza- je fiziološko stanje u kojem jajnici prestaju da proizvode hormon estrogen, uzrokujući
izostanak menstruacije i nemogućnost dobijanja dece. Mnogi simptomi mogu biti privremeni i mogu biti
olakšani jednostavnim životnim navikama: redovnim vežbanjem, balansiranom ishranom sa više manjih
obroka, održavanjem normalnog indeksa telesne mase (eng. BMI), i smanjenjem unosa alkohola i
kofeina, što sve može pomoći u valunzima, preznojavanju I protiv osteoporoze.
Većina ljekara opšte prakse pruža savjetovanje, ali kontrola ginekologa je neophodna.
Seksualni život
Učestalost i želja za seksom se mijenja godinama, i varira od osobe do osobe; pogotovu kod žena kada
može naglo da opadne tokom menopauze. Razlozi mogu biti višestruki hormonske promjene,
neraspoloženje, slabo spavanje, umor, promjene u tjelesnoj strukturi i tijelu, odnosi u porodici i sa
partnerom. Suvoća vagine, koja se uglavnom javlja nakon menopauze, može se odraziti na nelagodnost i
bol prilikom odnosa, ali ona se može umanjiti korišćenjem vaginalnih krema i lubrikanata. Kod
muškaraca je erektilna disfunkcija (ED), problemi sa ejakulacijom i nemogućnosti dostizanja orgazma
prisutna i kod starenja i kod osoba sa HIV infekcijom. Autonomna neuropatija je uglavnom povezana sa
dijabetesom, može uticati na smanjenje erekcije usljed nervnog oštećenja. Drugi razlozi takođe mogu
uzrokovati erektilnu disfunkciju kao što su vaskularna oboljenja, koja mogu biti posljedica
dijabetesa i pušenja, i pretjerana konzumacija alkohola i droga. Interakcija HIV-a i starenja sa ranim
manifestacijama bolesti kao što su kardiovaskularne bolesti, osteporoza i neurokognitivni poremećaji
ne samo da podrazumijevaju dodatna istraživanja već i planiranje I razvijanje nove terapije kako bi se
pomoglo osobama koje stare sa HIV-om. Ako primijetite neke od simptoma koji se nisu javljali u mladjoj
dobi obavijestite vašeg ljekara na vrijeme.
